Κύριε Τσιγκρή, σας έχουμε ακούσει να περιγράφετε την επικρατούσα κατάσταση στη χώρα μας, λέγοντας ότι η Ελλάδα το 2011 περιμένει μια κατακόρυφη αύξηση της εγκληματικότητας.
Η κάθε κοινωνική οργάνωση έχει την εγκληματικότητα που της αναλογεί. Ούτε περισσότερη, ούτε λιγότερη. Η χώρα μας σήμερα παρουσιάζει κάμψη σε όλους τους δείκτες ευημερίας και αυτό είναι κάτι περισσότερο από βέβαιο ότι θα αποτυπωθεί στους δείκτες της εγκληματικότητας.
Οι δείκτες διακύμανσης της εγκληματικότητας που παρουσιάζει μια κοινωνία στο χώρο και το χρόνο, αποτελούν την πλέον αξιόπιστη μονάδα μέτρησης των φαινομένων κοινωνικής παθογένειας.
Για το λόγο αυτό, προκειμένου να προληφθεί μια μελλοντική έξαρση της εγκληματικότητας στη χώρα μας θα πρέπει -μεταξύ των άλλων- να μειωθεί η ανεργία, να αυξηθεί το βιοτικό και το εκπαιδευτικό επίπεδο των πολιτών, να αναβαθμισθεί το κοινωνικό κράτος, να δοθούν ευκαιρίες στους νέους ανθρώπους και να διασφαλισθούν τα μέσα για την επίτευξή τους, να επαναπροσδιορισθούν οι στόχοι της νέας γενιάς, να μειωθεί το άνοιγμα της ψαλίδας μεταξύ πλουσίων και φτωχών, να ενσωματωθούν οι μειονοτικές ομάδες του πληθυσμού, να στηριχθούν οι θεσμοί της οικογένειας και του σχολείου.
Πρέπει, δηλαδή, να καταβληθεί κάθε δυνατή προσπάθεια προκειμένου να εκλείψουν οι παράγοντες κοινωνικής παθογένειας και να οικοδομηθεί μια κοινωνία συνοχής και αλληλεγγύης. Μια κοινωνία με επίκεντρο τον άνθρωπο. Μια κοινωνία για όλους.
Πιστεύετε ότι χρειάζονται περισσότερες αστυνομικές δυνάμεις στη μάχη κατά της εγκληματικότητας;
Πιστεύω ότι έχουμε ανάγκη, πρώτα και κύρια, από ένα νέο δόγμα ασφάλειας που να ανταποοκρίνεται στις σύγχρονες απαιτήσεις μιας κοινωνίας που δεν αλλάζει με γρήγορους ρυθμούς.
Έχουμε -ως χώρα- ανάγκη από το σχεδιασμό μιας ορθολογικής αντεγκληματικής πολιτικής και ταυτόχρονα από μια καλύτερη κατανομή των κονδυλίων του εθνικού προϋπολογισμού για τη δημόσια τάξη και την ασφάλεια των Ελλήνων πολιτών.
Συγκεκριμένα, θα πρέπει να επαναπροσδιορίσουμε το ρόλο και τη λειτουργία της Ελληνικής Αστυνομίας ως κατεξοχήν φορέα παροχής ασφάλειας. Να προχωρήσουμε σε μια γενναία μεταρρύθμιση στη δομή και την οργάνωση του σωμάτων παροχής δημόσιας ασφάλειας. Να αποκαταστήσουμε τη σχέση εμπιστοσύνης και συνεργασίας των πολιτών με τους θεσμικούς φορείς ελέγχου του εγκλήματος. Τέλος, θα πρέπει ως κράτος να προχωρήσουμε στην ποσοτική και ποιοτική καταγραφή της εγκληματικότητας στις πραγματικές της διαστάσεις και να ιεραρχήσουμε τις προτεραιότητές μας.
Πάντως, αν δεν δώσουμε πειστικές απαντήσεις στους παράγοντες της κοινωνικής παθογένειας που προκαλούν την εγκληματικότητα, οι αστυνομικές δυνάμεις ποτέ δεν θα είναι αρκετές για την αντιμετώπισή της. Το πρόβλημα δεν είναι αστυνομικό, είναι -πρώτα και κύρια- κοινωνικό.
Είσαστε ικανοποιημένος από τη λειτουργία της Ελληνικής Αστυνομίας ή πιστεύετε ότι έχει ανάγκη από κάποιες αλλαγές;
Έχουμε μια καλή Αστυνομία και ένα ακόμη καλύτερο έμψυχο δυναμικό στα σώματα παροχής δημόσιας ασφάλειας. Αυτό όμως δεν αρκεί. Πρέπει να γίνουμε καλύτεροι. Πρέπει να ακολουθήσουμε τις εξελίξεις στο χώρο της αντεγκληματικής πολιτικής.
Η Ελληνική Αστυνομία έχει ανάγκη αλλαγές και μεταρρυθμίσεις. Τις έχει ανάγκη άμεσα. Πρέπει να προλάβουμε -ως κράτος- τις εξελίξεις στο χώρο του οργανωμένου εγκλήματος, της τρομοκρατίας και της κοινής εγκληματικότητας, πριν είναι πλέον αργά.
Για να επιτευχθεί ο παραπάνω στόχος, είναι απαραίτητα τα ακόλουθα: 1) η προσαρμογή των διεθνών προτύπων στις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες της Ελληνικής περίπτωσης, 2) η αλλαγή της νομοθεσίας αναφορικά με τη χρήση των όπλων από τους αστυνομικούς, 3) η δημιουργία ειδικών ομάδων δίωξης με εξειδίκευση σε ιδιαίτερα εγκλήματα, 4) η ενίσχυση των πεζών αστυνομικών περιπολιών, 5) η πάταξη της διαφθοράς στους κόλπους της Αστυνομίας και η ενίσχυση των μηχανισμών αυτοκάθαρσης, 6) η πρόσληψη επιστημονικού προσωπικού, 7) η ορθολογική κατανομή του έμψυχου δυναμικού στην Ελληνική επικράτεια με βάση τις ανάγκες της κάθε περιοχής για αστυνόμευση, 8) η ανανέωση και ο εκσυγχρονισμός της υλικοτεχνικής υποδομής, 9) η ενημέρωση του προσωπικού στις νέες τεχνολογίες και τις σύγχρονες κατευθύνσεις της αντεγκληματικής πολιτικής και 10) η συνεργασία των σωμάτων δίωξης (Αστυνομία, Πυροσβεστικό Σώμα, Λιμενικό Σώμα, Υπηρεσία Ειδικών Ελέγχων) με τη δημιουργία κοινού θαλάμου επιχειρήσεων και συντονιστικού οργάνου διαχείρισης κρίσεων.
Ποια είναι η άποψή σας για την αποτελεσματικότητα του φράχτη στον Έβρο;
Ο φράχτης, που σχεδιάζει να τοποθετήσει η κυβέρνηση στον Έβρο, δεν θα φέρει τα αναμενόμενα αποτελέσματα αν ως μέτρο δεν ενταχθεί σε μια Εθνική στρατηγική αντιμετώπισης του μεταναστευτικού ζητήματος.
Ποια πρέπει να είναι αυτή η εθνική στρατηγική αντιμετώπισης του μεταναστευτικού ζητήματος;
Θα συμφωνήσετε ότι το φαινόμενο της παράνομης μετανάστευσης στη χώρα μας έχει προσλάβει εκρηκτικές διαστάσεις. Η κατάσταση επιβάλει τη χάραξη μιας μακρόπνοης και ορθολογικής μεταναστευτικής πολιτικής, η οποία θα πρέπει να στηρίζεται: 1) στην εναρμόνιση του δικαίου που ρυθμίζει το άσυλο και στον καθορισμό του καθεστώτος των προσφύγων, 2) στην καταπολέμηση των δικτύων που διακινούν λαθρομετανάστες, 3) στην ενίσχυση του ελέγχου στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ και 4) στη συνεργασία των χωρών υποδοχής με τις χώρες προέλευσης των μεταναστών.
Η Ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει να πείσει του Ευρωπαίους εταίρους μας: 1) ότι η παράνομη μετανάστευση αποτελεί κοινό πρόβλημα των χωρών της ΕΕ και συνεπώς χρειάζεται κοινή και ριζική αντιμετώπιση, 2) ότι απαιτείται συνέπεια στην τήρηση των συλλογικών συμφωνιών από όλες, ανεξαιρέτως, τις χώρες που έχουν συνυπογράψει, 3) ότι η Τουρκία θα πρέπει να σεβαστεί το Διεθνές Δίκαιο και τη συμφωνία που συνυπέγραψε το 2001 για την επανεισδοχή μη νόμιμων μεταναστών και 4) ότι πρέπει να ενισχυθεί -με μέσα, προσωπικό και πόρους- η πρόσφατα συσταθείσα Ευρωπαϊκή Ακτοφυλακή (Frontex).
Μεταξύ των προτάσεων που πρέπει άμεσα να υιοθετηθούν από τα κράτη-μέλη της ΕΕ είναι: 1) Η διακοπή των κοινοτικών ενισχύσεων προς τις χώρες προέλευσης που δε θα επιδείξουν πνεύμα συνεργασίας στη δίωξη των δικτύων που διακινούν λαθρομετανάστες. 2) Η ενίσχυση των ελέγχων. 3) Η στενότερη συνεργασία στο ζήτημα της θεώρησης των διαβατηρίων. 4) Η αύξηση της κοινοτικής βοήθειας προς την Ελλάδα, την Κύπρο, τη Μάλτα, την Ιταλία, την Ισπανία και την Πορτογαλία, οι οποίες αποτελούν ευαίσθητα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ.
Είσαστε επιστημονικός συνεργάτης -και μάλιστα άμισθος- της Επιτροπής της Βουλής για την εξέταση του σωφρονιστικού συστήματος. Πως κρίνετε την κατάσταση στις Ελληνικές φυλακές;
Η κατάσταση δεν είναι καθόλου ικανοποιητική. Για να μπορέσει η φυλακή να ανταποκριθεί στην αποστολή της και να λειτουργήσει ως τόπος βελτίωσης των τροφίμων και προετοιμασίας για την ομαλή επανένταξή τους στην κοινωνία, είναι απαραίτητη η αλλαγή της φιλοσοφίας της σωφρονιστικής μας πολιτικής.
Είναι απαραίτητη, δηλαδή, η μεταρρύθμιση του θεσμικού χαρακτήρα του σωφρονιστικού μας συστήματος και η σταδιακή αλλαγή του ιδεολογικού προσανατολισμού του, από μέσο άσκησης εξουσίας, σε μέσο σωφρονισμού και επανένταξης των κρατουμένων.
Στο παραπάνω πλαίσιο έχω ήδη προτείνει στην αρμόδια Επιτροπή της Βουλής: 1) Την κατάργηση της έννοιας της εξατομίκευσης της μεταχείρισης. 2) Την ταξινόμηση των κρατουμένων κατά ομοειδείς κατηγορίες, όχι στο πλαίσιο της ίδιας φυλακής, αλλά με κατανομή των κατηγοριών αυτών σε διαφορετικό για κάθε μία κατάστημα. 3) Τη μετατροπή της φυλακής από τόπο στέρησης της ελευθερίας σε τόπο ελεγχόμενης ελευθερίας. 4) Την καθιέρωση της σωφρονιστικής νομιμότητας, με σαφή αναγνώριση στους κρατούμενους όλων των συνταγματικών τους δικαιωμάτων και ελευθεριών. 5) Την εξασφάλιση εργασίας σε όλους και την υπαγωγή του εργαζόμενου κρατούμενου στο σύστημα κοινωνικών ασφαλίσεων. 6) Τη μεταβολή της λειτουργικής αποστολής του προσωπικού της φυλακής από τον ενεργητικό ρόλο του αναμορφωτή προσωπικοτήτων, σε έναν πιο παθητικό ρόλο που θα βοηθά την επανακοινωνικοποίηση των τροφίμων. 7) ενεργοποίηση των -ανενεργών μέχρι σήμερα- διατάξεων της σωφρονιστικής μας νομοθεσίας περί επιτροπών κοινωνικής υποστήριξης αποφυλακιζομένων, ημιελεύθερης διαβίωσης κρατουμένων, οργάνωσης εργασίας έξω από τα καταστήματα κράτησης, τμηματικής έκτισης των ποινών και παροχής κοινωφελούς εργασίας.
Με τις παραπάνω αλλαγές, αν οι φυλακές δε γίνουν κοινωνικά ωφέλιμες, τουλάχιστον θα πάψουν να είναι βλαπτικές στην έκταση που ήταν μέχρι σήμερα.
*Ο δικηγόρος Άγγελος Τσιγκρής διδάσκει Εγκληματολογία στην Ελλάδα και την Κύπρο. Έχει διατελέσει εκπρόσωπος της Ελλάδας στο Δίκτυο Πρόληψης της Εγκληματικότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στη Μόνιμη Αντιπροσωπία του ΟΗΕ για την Πρόληψη του Εγκλήματος και την Ποινική Δικαιοσύνη. Πολιτεύεται στο νομό Αχαιας με τη Ν.Δ.
Πηγή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου