Το μνημόνιο των Πανεπιστημίων

Η μειωμένη, έως και 50% φέτος σε σύγκριση με το 2009, κρατική χρηματοδότηση έχει ωθήσει τα ανώτερα εκπαιδευτικά ιδρύματα να λάβουν μέτρα για τον εξορθολογισμό των δαπανών και τη μείωση της σπατάλης.

Το δικό τους πακέτο λιτότητας ετοιμάζουν πυρετωδώς, το τελευταίο διάστημα, οι διοικήσεις των ΑΕΙ της χώρας. Η μειωμένη, έως και 50% φέτος σε σύγκριση με το 2009, κρατική χρηματοδότηση έχει ωθήσει τα ιδρύματα να λάβουν μέτρα για τον εξορθολογισμό των δαπανών και τη μείωση της σπατάλης που, σε ορισμένες περιπτώσεις, ξεπερνά ακόμα και το κόστος λειτουργίας πανεπιστημίων του εξωτερικού. Όπως αποκάλυψε η ίδια η υπουργός Παιδείας Άννα Διαμαντοπούλου, ενώ το μέσο κόστος στο κορυφαίο αμερικανικό Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ είναι 32.000 δολάρια ανά φοιτητή, υπάρχει τμήμα ΤΕΙ στην περιφέρεια με κόστος 42.000 ευρώ (!).

Τα στοιχεία για τις δαπάνες λειτουργίας των ΑΕΙ δείχνουν ότι υπάρχουν περιθώρια για εξοικονόμηση πόρων, αρκεί και τα ιδρύματα να «συμμορφωθούν» και η πολιτεία να προχωρήσει στην άρση των εμποδίων που αφορούν, για παράδειγμα, την αξιοποίηση της περιουσίας τους. Ήδη, μεγάλα πανεπιστήμια της χώρας -όπως το Αθηνών και το Αριστοτέλειο- καταρτίζουν εθελοντικά το δικό τους? Μνημόνιο που, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνει από απόσυρση υπηρεσιακών αυτοκινήτων, «φραγή» των επαγγελματικών τηλεφώνων που μόνο σε μια περίπτωση το κόστος τους ανέρχεται σε 2 εκατ. ευρώ ετησίως μέχρι και διπλούς ελέγχους στα καύσιμα, αφού έχουν διαπιστωθεί «περίεργες διαρροές».

Τα πανεπιστήμια προχωρούν, ακόμη, σε υψηλές επενδύσεις που αφορούν στην τοποθέτηση φωτοβολταϊκών συστημάτων στις στέγες των κτιρίων και την ολοκλήρωση των κτιριολογικών έργων για να γίνει μετεγκατάσταση Τμημάτων σε ιδιόκτητα κτίρια. ΔΕΗ και ενοίκια αποτελούν, άλλωστε, τις μεγαλύτερες «πληγές» των ιδρυμάτων.

Κι επειδή τα «κουκιά» δεν βγαίνουν και πάλι, τα πανεπιστήμια αναζητούν ακόμα και? χορηγίες από το εξωτερικό. Είναι ενδεικτικό ότι οι πρυτανικές αρχές του Πανεπιστημίου της Αθήνας βρίσκονται στις τελικές διαπραγματεύσεις με Έλληνες του εξωτερικού, οι οποίοι εμφανίζονται θετικοί να χρηματοδοτήσουν τη δημιουργία του πρώτου Κέντρου Αριστείας στον τομέα της Ιατρικής, το οποίο θα λειτουργεί στη θέση του σημερινού Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου «Αρεταίειο».

«Η στενότητα που αντιμετωπίζουμε είναι μεγάλη. Πρέπει να βρούμε τρόπους για να αποφύγουμε την παρέμβαση του... ΔΝΤ», τονίζει στην «ΗτΣ» ο αντιπρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Θωμάς Σφηκόπουλος, υπογραμμίζοντας ότι απαιτείται προσοχή στο σχεδιασμό των μέτρων ανάπτυξης, προκειμένου το πανεπιστήμιο να μη μετατραπεί σε επιχείρηση.

Συμβάσεις
Η επαναδιαπραγμάτευση συμβάσεων είναι ένας ακόμη τρόπος που υιοθετούν τα ΑΕΙ για να εξοικονομήσουν πόρους. «Ήδη προχωρήσαμε σε επαναδιαπραγμάτευση της εργολαβίας της καθαριότητας, αποκομίζοντας κέρδος 2,5 εκατ. ευρώ ετησίως. Συνολικά, το πρόγραμμα εξορθολογισμού των δαπανών που εφαρμόσαμε μας απέφερε κέρδος 9 εκατ. ευρώ που αντιστοιχεί στο 20% των αρχικών δαπανών» τονίζει στην «ΗτΣ» ο πρύτανης του ΑΠΘ κ. Γιάννης Μυλόπουλος. Αυτή, ήταν μία μόνο από τις ενέργειες στις οποίες προχώρησε το ΑΠΘ. Έχει, ακόμη, εκπονήσει σχέδιο πράσινης ανάπτυξης υποβάλλοντας τρεις προτάσεις στο υπουργείο Περιβάλλοντος για την παραγωγή ενέργειας από εναλλακτικές πηγές (φωτοβολταϊκά συστήματα και ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων), ενώ ξεκίνησε πιλοτικά τη λειτουργία ενός από τα συνολικά 15 κυλικεία υπό τη διεύθυνση του πανεπιστημίου και με εργαζόμενους φοιτητές. Τα κέρδη του κυλικείου θα πηγαίνουν σε υποτροφίες. Παράλληλα, το ΑΠΘ καταρτίζει αυτό το διάστημα το δικό του? κτηματολόγιο και αναμένει την αλλαγή της νομοθεσίας του για να μπορέσει να αξιοποιήσει την περιουσία του. «Περιμένουμε τη θεσμική αλλαγή για να λυθούν τα χέρια μας», σημειώνει ο κ. Μυλόπουλος.

Υπάρχει κάτι, ακόμη, που θα μπορούσαν να κάνουν τα ΑΕΙ για να προσελκύσουν πόρους; «Θα μπορούσαν να συστήνουν μικρές εταιρείες με σκοπό την αξιοποίηση των ερευνητικών αποτελεσμάτων και τη μετατροπή τους σε καινοτόμα προϊόντα» τονίζει στην «ΗτΣ» υψηλόβαθμο στέλεχος του υπουργείου Παιδείας και προσθέτει: «Αυτή η πρακτική εφαρμόζεται κατά κόρον στο εξωτερικό. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι απόφοιτοι του MIT αποτελούν την 27η οικονομία του κόσμου».

• 20 εκατ. ευρώ θα κοστίσει η επένδυση του πανεπιστημίου Αθηνών για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών
• 7 εκατ. ευρώ πληρώνει κάθε χρόνο στη ΔΕΗ το πανεπιστήμιο Αθηνών
• 3,5 εκατ. ευρώ κοστίζει στο ίδιο ίδρυμα η καθαριότητα
• 3 εκατ. ευρώ κοστίζουν τα ενοίκια
• 3,5 εκατ. ευρώ κοστίζει η ασφάλεια και...
• 2 εκατ. ευρώ κοστίζουν οι τηλεπικοινωνίες

Κληροδοτήματα
Αναμένεται η αλλαγή του νόμου

Το απηρχαιωμένο νομοθετικό πλαίσιο περί κληροδοτημάτων «ναρκοθετεί» οποιαδήποτε προσπάθεια αξιοποίησης της περιουσίας των ΑΕΙ, με αποτέλεσμα εκατοντάδες κτίρια, αξίας πολλών εκατ. ευρώ, να παραμένουν ανεκμετάλλευτα. Μόνο το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης διαθέτει 120 ακίνητα από κληροδοτήματα, εκ των οποίων τα 66 είναι αυτή την περίοδο κενά. Το Πανεπιστήμιο Αθήνας διαθέτει 141 ακίνητα - φιλέτα, πολλά από τα οποία παραμένουν αχρησιμοποίητα, ενώ άλλα χάνουν τους ενοικιαστές τους αφού το τίμημα που καθορίζεται από την περιφέρεια και την Κτηματική Υπηρεσία είναι πολύ υψηλό.

Οι παρεμβάσεις για το θέμα αυτό προς το αρμόδιο υπουργείο Οικονομικών είναι συνεχείς και δεν αποκλείεται στο νέο νόμο πλαίσιο για τα ΑΕΙ να υπάρχουν διατάξεις που θα λύνουν τα χέρια των ιδρυμάτων. Ήδη, υπήρξε θετική ανταπόκριση στο αίτημα των πανεπιστημίων να μπορούν να ρίχνουν τις τιμές των ενοικίων των ακινήτων από κληροδοτήματα για να μη χάνουν έσοδα...

της Χαράς Καλημέρη για την Ημερησία

Πηγή:alfavita